Zorunlu kış lastiği uygulaması Türkiye genelinde 1 Aralık itibarıyla yürürlüğe girecek. Sadece ticari araçlar için zorunlu olan düzenlemeye uymayanlara 4 bin 69 lira ceza kesilecek. Araçların soğuk hava şartlarına uyum sağlaması için gerekli olan kış lastiklerini seçerken nelere dikkat etmek gerekiyor? Lastiklerin üzerinde işaretler, rakamlar ne anlama geliyor?
Kış aylarında kar, buz ve soğuk havaların etkisiyle sürücüler ve araçlar için zorlu bir dönem de başlıyor. Bu zorlu şartlarda araçların ve kullanıcıların güvenliği için önemli maddelerden biri kış lastiği.
Ülkemizde de, 1 Aralık ve 1 Nisan tarihleri arasında tüm ticari araçlar için kış lastiği kullanma zorunluluğu bulunuyor. Özel otomobiller için ise yasal zorunluluk yok, ancak gerekli şartlarda valilik kararıyla kış lastiği zorunlu hale getirilse de, 7 derecenin altındaki sıcaklıklarda mutlaka kullanılmalı.
Kış lastiği denildiğinde akla karlı bölgeler gelse de aslında soğuk hava koşullarına uyum sağlamak için tasarlanmış. Hava sıcaklığının düştüğü durumlarda normal lastiklere göre daha iyi tutunma ve yol tutuşu sağlıyor.Özellikle karlı ve buzlu yollarda, araca uygun tercih edilmiş kış lastikleri sayesinde kayma riski azalır, fren mesafesi kısalır ve aracın kontrolü kolaylaşır. Bu da hem sürücünün hem de diğer sürücü ve yayaların güvenliğini artırır.
Kış lastikleri, üzerlerindeki "M+S" veya "Kar ve Dağ" işaretleriyle belli olur ve bu işaretler, lastiğin kış şartlarında kullanım için uygun olduğunu gösterir.
“3 Peak Mountain Snowflake” (3PMSF) yani “3 Zirveli Tepe Kar Tanesi” lastiğin testlerde gerekli kriterleri karşıladığını gösterir. 3PMSF işareti olmayan lastikler kış lastiği statüsünde satılamaz. M+S işareti üretici tarafından konulurken, 3PMSF testlerinden başarıyla geçen lastikler "Kar ve Dağ" işareti taşıyabilir.Kış lastikleri takıldığında kardan çok kuru ve ıslak zeminlerde kullanılıyor. Yani sadece kar üzerinde iyi sonuç veren lastikler yerine kuru veya ıslak yolda da başarılı olabilecek lastikler tercih edilmeli.
Yaz veya kış fark etmez lastik alınırken en önemlisi tabiki aracınıza uygun ebatlarda bir tercih yapmanız. Lastiklerin üzerinde örneğin 175/65 R15 gibi sayılarla bu ebatlar gösterilir. Burada 175, lastiğin genişliğini, 65 yanak ölçüsünü ve R15 ise çapını milimetre cinsinden ifade eder. Yani lastik seçiminde farklı ebatlar kullanılabilse de üreticilerin belirttiği verilere göre almak her zaman doğru olacaktır.Aracınızın lastiklerindeki sayılar okunmuyor veya ikinci el ve farklı ebatlar kullanılmışsa, şoför kapısının iç kısmında üreticilerin doğru ebat ölçüleri yazıyor.
Lastiklerin üzerindeki zorunlu olan etiketlerde belli derecelendirmeler bulunuyor.-Yakıt Tüketimi: A’dan G’ye kadar sınıflandırılır.-Fren mesafesi: A’dan G’ye kadar80 km/sa hızda ıslak zeminde yapılan fren performansına bakıldığında, C sınıfı bir lastik E sınıfı bir lastiğe göre 5 metre, F sınıfı bir lastiğe göre 11 metre daha kısa bir fren mesafesi sunar.-Gürültü (desibel): Sırasıyla Düşük-Sağlıyor-Yüksek olarak sınıflandırılır.
Kış lastikleri için her zaman lastik ömrü veya raf ömrü en çok merak edilen sorundur. Burada şehir efsaneleri ile gerçekler birbirine karışır. Kullanılmamış sıfır lastiklerin raf ömrü 8-10 yıl arasında değişir.Japon Otomobil Lastiği Üreticileri Derneği (JATMA), “Binek ve hafif ticari araçlara yönelik kullanılmış veya kullanılmamış (yedek-stepne dahil) lastikler, üretim tarihinden sonra 10 yaşını doldurmuş ise, gözle görünür herhangi bir hasara veya şekil bozukluğuna sahip olmasa bile yeni lastikler ile değiştirilmelidir.” diyor.Bununla ilgili başta üretici firmalar veya otoriteler de benzer açıklamalar yapıyor.Lastiklerin üretim tarihleri üzerinde Hafta/Yıl olarak belirtiliyor.
Kış lastikleri sadece 7 derecenin altındaki kış aylarında kullanılmalı. Diğer mevsimlerde kullanılmayan kış lastikleri uygun ortamda depolanmalı. Hammaddesi kauçuk olsa da farklı malzemeler ve kimyasallarla üretilen lastiklerin ömrü kullanıldığı veya saklandığı ortama ve coğrafyaya göre de değişiklik gösterebilir. Bu etkenlerden dolayı lastiklerin raf ömrü için en büyük etken saklama koşulları.
Lastikler için serin, kuru ve doğrudan güneş görmeyen alanlarda saklanmalı. Uzmanlar bunun için üç farklı yöntem öneriyor; dikey, yatay olarak yan yana veya üzerinde jantlar varsa duvara asma. Eğer lastiklerinizi saklayacak bir alanınız yoksa bunun için depolama çözümleri sunan firmalar bulunuyor.
Bazı kullanıcılar kış lastiklerini alırken aracının önden veya arkadan çekişine göre ikili olarak tercih edebiliyor. Bu hata istenen performansın önüne geçilmesine neden olur.
