Tunceli'nin Pertek ilçesinde yer alan tarihi Pertek Kalesinin su altında kalan bölümleri, su seviyesinin düşmesiyle birlikte gün yüzüne çıktı. Ortaya çıkan yapılardan biri olan nizamiye girişinin, kaleye ulaşımın sağlandığı önemli bir nokta olduğu düşünülüyor.
Tunceli'nin Pertek ilçesinde bulunan tarihi Pertek Kalesinin uzun yıllardır su altında kalan bölümleri, su seviyesinin düşmesiyle yeniden gün yüzüne çıktı. Keban Baraj Gölünün suları altında kalan yapının, kaleye girişin sağlandığı nizamiye olduğu tahmin ediliyor.
M.Ö 2800'lü yıllara dayanan Pertek Kalesi, Urartular tarafından inşa edildi. Zaman içinde farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan kale, Osmanlı döneminde Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarıldığı rivayet edilen önemli bir savunma yapısı olarak biliniyor. Kale, iç ve dış kale olarak iki bölümden oluşurken, içinde su sarnıçları ve tarihi odalar bulunuyor.
1974 yılında Keban Barajının su tutmasıyla birlikte yarımada görünümüne kavuşan kale, büyük oranda sular altında kaldı. Baraj gölünün yükselen suları nedeniyle kaleye ulaşım ancak teknelerle sağlanabiliyor.
Bununla birlikte, baraj suyunun zaman zaman çekilmesi, kale çevresinde gizli kalmış yapıları ortaya çıktı. Son olarak, kaleye giriş noktalarından biri olduğu düşünülen nizamiye yapısının su yüzeyine çıktığı gözlemlendi. Pertek Belediye Başkanı Recai Vural ve bölge halkı, yapının Bizans, beylikler ya da Selçuklu dönemine ait olabileceği tahmin edilirken, uzun yıllar boyunca su altında kaldığı için kesin tarihi hakkında net bilgiler bulunmuyor.
Kaleyi ziyaret eden Pertek Belediye Başkanı Recai Vural, ''Bulunduğumuz Pertek Kalesi, Pertek ilçesi sınırları içerisinde. Kalenin tarihi, 2800'lü yıllara dayanıyor. 1974'te Keban Barajının tutulmasından sonra bulunduğumuz bölge olan kale, yarım ada olarak görünümüne devam etti.
Burada Urartuların inşa ettiği kalenin daha sonra Kanuni Sultan Süleyman tarafından onarıldığı rivayet edilir. Pertek Kalesi, birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Kalenin içini incelediğimiz zaman su sarnıçları, cıncıklı oda diye bilinen yerler vardır. İç kale ve dış kale diye iki bölümden oluşuyor. Kalenin doğusunda yerleşim alanı vardı. Orada iki tane cami vardı. O camileri de 1971 yılında OTDÜ, binanın tamamının taşlarını numaralandırarak ilçemize taşıdı. Şu anda Sungur Bey Camii ve Celebi Ağa Camii olarak Pertek'te ibadete açıktır" dedi.
Suların çekilmesiyle birlikte ortaya çıkan yapı hakkında bilgi veren Vural, "Şimdi buraya dikkat ederseniz, eserin altındaki taşlar, su basmanı gibi görünüyor.
İncelendiği üzere buranın kaleye çıkış yolu olduğu için Nizamiye olduğu kanaatindeyiz. Su çok nadir çekildiği için uzmanlar tarafından inceleme yapılmadı. Zira bu yol açılıyor ama bu eser pek açığa çıkmıyor. Dolayısıyla esas ne amaçlı olduğunu dair kesin bir şey söylememekle beraber Nizamiye girişi olduğu kanaatindeyiz. Çünkü diğer tarafta açık bir pencere, gözetleme yeri gibi yer var" şeklinde konuştu.
İlçe sakinlerinden Mehmet Zülfü Yolga ise ''Kale Urartular tarafından yapılmış. M.Ö 800 gibi Urartuların burada hakimiyeti var. Urartular dönemine ait olduğunu gösteren bazı kalıntılar var. Kurban kesilen sunak yerleri, oymalar, sarnıç gibi kutsal alan var. Bu bölgede Palu, Mazgirt ve Pertek Urartuların batı uç kısımları olarak geçmektedir. Bu çıkan yapı ise muhtemelen kalenin nizamiyesi. Yalnız büyük ihtimalle bu daha sora yapılmıştır. Bizans veya beylikler veya daha sonra Selçuklu döneminde yapıldığını düşünüyoruz. Burası genelde sular altında kalıyor. Su seviyesi düştüğünde zaman zaman açığa çıkıyor" diye konuştu.